Νοημοσύνη και συναίσθημα !

.

D.Goleman

Συνοδοιπόροι στην ευτυχία και την επιτυχία !
Σ’ έναν κόσμο, που συνεχώς αλλάζει και γίνεται όλο και περισσότερο αβέβαιος, πολύπλοκος, αντιφατικός και ανταγωνιστικός, η συμπεριφορά των στελεχών, σε όλα τα ιεραρχικά επίπεδα, καθώς και η συναισθηματική θέση, που έχουν απέναντι στα γεγονότα, αποτελούν την αιτία της διαρκούς εξέλιξης και επιτυχίας, όχι μόνο στην πορεία των εταιρειών, αλλά και στην προσωπική τους πορεία εξέλιξης. .

Η επιτυχία μπορεί να φαίνεται εύκολη στη σημερινή εποχή. Η διάρκεια της, όμως, και η απόλαυση της γεύσης της είναι κάτι που χρειάζεται προσπάθεια και πραγματική ισορροπία με τον εσωτερικό μας κόσμο, για να επιτευχθεί. . Η παραδοσιακή ιδέα της έννοιας της εξυπνάδας, άρα και της επιτυχίας, έχει ταυτιστεί με την κατάρτιση του ατόμου, στα μαθηματικά, τη γλώσσα και σε τυπικές επιστημονικές γνώσεις.
Αυτές οι ικανότητες, από την αρχή του 20ου αιώνα, καταγράφηκαν ως Δείκτης Νοημοσύνης (Intelligence Quotient/I.Q.). . Στο γενικό πλαίσιο, ένα άτομο με υψηλό I.Q. μπορεί να πετύχει υψηλούς βαθμούς στο σχολείο, αλλά αυτό δεν εγγυάται την καλή ένταξή του στη ζωή και την επιτυχία της επαγγελματικής του πορείας. Είναι βέβαια, η «ικανότητα αφετηρίας», δηλαδή το πρώτο στάδιο που απαιτείται για μια επιτυχημένη πορεία ζωής, αλλά πόσοι με υψηλό I.Q. κακοδιαχειρίζονται τις ζωές τους, ενώ άλλοι με χαμηλότερο I.Q. τις διαχειρίζονται εξαιρετικά και πετυχαίνουν τον ποθούμενο από όλους στόχο, αυτό της εσωτερικής ισορροπίας και της ευτυχισμένης καθημερινότητας; 
Προσεγγίζοντας τα συναισθήματα .

O Δείκτης Συναισθηματικής Νοημοσύνης (Emotional Quotient/E.Q.), έρχεται να εξηγήσει γιατί ένα άτομο είναι επιτυχημένο, έχει δηλαδή, αποτέλεσμα στις προσπάθειές του, όχι σε αυτά που ΕΧΕΙ μόνο, αλλά και σε αυτά που ΕΙΝΑΙ. Είναι σίγουρο για τον εαυτό του και τις δυνατότητές του, κοινωνικά ισορροπημένο, εξωστρεφές, χωρίς φοβίες, με θετική στάση στα πράγματα και στην καθημερινότητα, ευέλικτο στην αλλαγή και στην έκφραση των συναισθημάτων. Είναι αφοσιωμένο, δεν έχει «κολλήματα», είναι γεμάτο κατανόηση για τους γύρω του, αναλαμβάνει ευθύνες και ξέρει να βάζει όρια. .

Ο D. Goleman ορίζει τη Συναισθηματική Νοημοσύνη ως : «την ικανότητα να αναγνωρίζεις τα δικά σου αισθήματα, καθώς και αυτά των άλλων, έτσι ώστε να παρακινείς τον εαυτό σου και να διαχειρίζεσαι σωστά τη σχέση σου, τόσο με τον εαυτό σου όσο και με τους άλλους.» . Άτομα με χαμηλή Σ.Ν. συχνά έχουν πρόβλημα στην ικανοποίηση της προσωπικής και επαγγελματικής τους ζωής. Εντάσεις, διαπληκτισμοί, θυμός, άγχος, προβλήματα υγείας, καθώς και γενική δυσαρέσκεια για τη ζωή τους και την πορεία της, είναι κάποια από αυτά που αντιμετωπίζουν. Σε συνδυασμό πια, με την εποχή και τη διαρκή αλλαγή που βιώνουμε, τόσο σε κοινωνικό όσο και σε εργασιακό επίπεδο, η απογοήτευση, η ανασφάλεια και ο φόβος είναι κυρίαρχα συναισθήματα, τόσο στο προσωπικό επίπεδο, όσο και στο εργασιακό περιβάλλον. .

Άτομα με υψηλή Σ.Ν. κατέχουν έναν αριθμό από ζωτικής φύσεως ικανότητες, όπως αυτογνωσία, αυτό-έλεγχο, υψηλή αντίληψη, συνεχή ενδοσκόπηση, ικανότητα να εμπνέουν τους άλλους και τον εαυτό τους και φυσικά, το χάρισμα της επικοινωνίας. Μπορούν και διαχειρίζονται, με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, τα προβλήματα της ζωής τους και έχουν αισιοδοξία, ευελιξία και ανεκτικότητα. Εξελίσσονται έτσι, και πετυχαίνουν και προσωπική και επαγγελματική καταξίωση. .

Οι πετυχημένοι ηγέτες, για παράδειγμα, μοιάζουν μεταξύ τους στο εξής κρίσιμο σημείο : διαθέτουν όλοι υψηλό δείκτη συναισθηματικής νοημοσύνης. Μάλιστα, ο D Goleman σε άρθρο του, αναφέρει: «η συναισθηματική νοημοσύνη είναι απολύτως απαραίτητη προϋπόθεση για την ηγεσία. Χωρίς αυτήν, ένα άτομο ακόμα κι αν έχει την καλύτερη εκπαίδευση στον κόσμο, αν διαθέτει οξύτητα πνεύματος, αναλυτικές δεξιότητες και επινοεί συνεχώς έξυπνες ιδέες, δε θα γίνει ποτέ εξαιρετικός ηγέτης». .
Όσον αναφορά στις εταιρείες και στους οργανισμούς, όπου η πολυπλοκότητα των προϊόντων και υπηρεσιών, προϋποθέτει ευελιξία και ο ανταγωνισμός πιέζει και αγχώνει, η Σ. Ν. μπορεί να επέμβει στα συστήματα και τις διαδικασίες τους. Όπως τα άτομα, έτσι και οι εταιρείες μπορούν να έχουν Συναισθηματική Νοημοσύνη. Και μάλιστα γίνεται το κλειδί, για αποφυγή διαπληκτισμών, έξαρσης ασθενειών, διάχυσης συναισθημάτων απογοήτευσης και ματαίωσης. .

Εταιρείες και οργανισμοί με χαμηλή Σ.Ν., κάνουν τους ανθρώπους τους να υποφέρουν από δυσαρέσκεια, έλλειψη εμπιστοσύνης και συνεργασίας, ανασφάλεια, φόβο, αντιμετώπιση άσχημης φημολογίας και κινδυνολογίας και τελικά, τους οδηγούν σε χαμηλή αποδοτικότητα και ποιότητα. .Αντίθετα, εταιρείες και οργανισμοί με υψηλό δείκτη Σ.Ν. προσφέρουν στους ανθρώπους τους περιβάλλον, μέσα στο οποίο αναπτύσσεται η εμπιστοσύνη, η αφοσίωση και η υπευθυνότητα. Τα άτομα σε μια τέτοια εταιρεία, επιδεικνύουν μια συμπεριφορά, προς τους πελάτες ή τους συναδέλφους, σαν να ήταν καλεσμένοι σπίτι τους. Η ποιότητα και η ανάπτυξη δεξιοτήτων κυριαρχεί, ενώ τελικά η αποτελεσματικότητα αυξάνεται, όσο ενισχύεται η δημιουργικότητα και το συναίσθημα της περηφάνιας τους για την Εταιρεία που ανήκουν. .

Συναισθηματική νοημοσύνη: επίκτητη ή έμφυτη;

Ένα πράγμα είναι σίγουρο: η Σ. Ν. αυξάνεται με την ηλικία. Είναι η ωριμότητα, όσο απλό και παλιομοδίτικο ακούγεται. . . Πολλοί όμως, άνθρωποι «μπλοκάρουν» συναισθηματικά σε κάποια μικρή ηλικία, από γεγονότα που τους δημιουργούν αρνητικά συναισθήματα. Το αποτέλεσμα τότε, είναι η συμπεριφορά τους και η συναισθηματική τους ωρίμανση να μην ακολουθήσουν τη φυσική ηλικία τους, αλλά να εγκλωβιστεί και να περιοριστεί στην ηλικία του «έντονου» και καθοριστικού γεγονότος. Η επικοινωνία τους, δηλαδή, σε όλα τα επίπεδα γίνεται μέσω των συναισθημάτων και της συμπεριφοράς που πηγάζει από τη «μπλοκαρισμένη» ηλικία και όχι από την ηλικία, στην οποία πραγματικά βρίσκονται. Γι’ αυτό και πολύ συχνά παρατηρείται τρομακτική δυσκολία στην επικοινωνία. .

Όταν κάποιοι το αντιληφθούν, τότε ακριβώς, χρειάζεται να αρχίσουν να παρατηρούν τη θέση που έχουν στα γεγονότα που ζουν, ως ενήλικες και σιγά-σιγά να επαναπροσδιορίσουν τις εμπειρίες, να αντιμετωπίσουν τα συναισθήματα που έχουν αποθηκευτεί από τα «δύσκολα» βιώματα, ακόμα και να εκτιμήσουν τις τεχνικές γνώσεις τους, προκειμένου να ενισχύσουν τη συναισθηματική τους νοημοσύνη και να εναρμονίσουν τη φυσική με την συναισθηματική τους ηλικία. .

Είναι αλήθεια πως κάτι τέτοιο, απαιτεί χρόνο και μια διαφορετική εκπαίδευση. Δεν είναι κάτι που μαθαίνεται με την κλασική προσέγγιση της γνώσης. Χρειάζεται ειλικρινή επιθυμία για ενεργή ακρόαση και παρατήρηση της πραγματικότητας. Χρειάζεται ανάληψη της ευθύνης των πράξεων και του εαυτού, δουλεύοντας σ’ ένα εξατομικευμένο πρόγραμμα. Έτσι όμως, οδηγείται κάποιος σε μια φρέσκια στάση ζωής, ουσιαστική επικοινωνία και δημιουργικότητα, καθώς και σε εσωτερική ισορροπία. Αυτό είναι ίσως, η μόνη αξιόλογη προίκα που μπορεί ν’ αφήσει στα παιδιά του. .

Γιατί το σίγουρο είναι, ότι το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στις επόμενες δεκαετίες, θα το κατέχουν εκείνα τα άτομα και οι επιχειρήσεις, που γνωρίζουν πως ν’ ανακαλύψουν νέες πηγές ισορροπίας, δημιουργικότητας και ζωντάνιας. . Μήπως, λοιπόν, ήρθε ο καιρός να βρούμε τις γέφυρες, που θα ενώσουν την καρδιά και το μυαλό μας και θα μας ισορροπήσουν; .

Πηγές:
HR professional online

Human FactorEmotional Intelligence (E.Q.)

Claus Moller:
Η Συναισθηματική Νοημοσύνη, D. Goleman (Ελληνικά Γράμματα, 1999)
§ Η Κοινωνική Νοημοσύνη, D. Goleman (Ελληνικά Γράμματα, 2006)
§ Καριέρα & Ηγεσία (τεύχος 16)

Aπο το Alkimos archive

.