Κρυμένοι θησαυροί-Κυνηγοί θησαυρών.... ! ! !

Κυνηγοί θησαυρών

Σάββατο πρωί, Εθνική Οδός Αθηνών-Λαμίας... Στριμωγμένοι μέσα σε ένα αγροτικό αυτοκίνητο ακούμε τον Π. να διηγείται απίστευτες περιπέτειες από τα περίπου 20 χρόνια που ασχολείται με το κυνήγι χαμένων θησαυρών. Με ενθουσιασμό και παραστατικότατες λεπτομέρειες μιλάει για σκοτεινά τούνελ με κρύπτες, επικίνδυνες αναρριχήσεις, σκελετούς πλακωμένους από βράχους-παγίδες, κωδικοποιημένους χάρτες, δύσβατες σπηλιές όπου θαμμένοι σκελετοί ανταρτών φυλάνε ακόμα με τα όπλα τους τις χρυσές λίρες... 
«Ολόκληρη την εβδομάδα εργάζομαι σε γραφείο. Με τη χρυσοθηρία ασχολούμαι τα Σαββατοκύριακα και όλοι οι φίλοι μου πλέον είναι από κει. Είναι και μια ευκαιρία να ταξιδεύω. Το κάνω όσο καλύτερα μπορώ, χωρίς όμως να ξεφεύγει το μυαλό μου», λέει άνετος. Εχουμε ξεμακρύνει αρκετά από την Αθήνα και σε λίγο βγαίνουμε εκτός δρόμου, σε ανηφορικά εδάφη με πυκνή βλάστηση. «Το αγροτικό δεν κολλάει πουθενά και δεν κινεί υποψίες στην επαρχία», σχολιάζει ο Π. και δείχνει στο βάθος τον προορισμό μας: ένα βυζαντινό ξωκλήσι στη μέση του πουθενά... 

Κατεβαίνουμε και περιεργαζόμαστε τον χώρο. Με το βλέμμα του ερασιτέχνη δεν εντοπίζω τίποτα το αξιοπερίεργο. «Παρατηρήστε τις πέτρες στις γωνίες και στο πίσω μέρος της εκκλησίας», μας προτρέπει ο Π. και το εκκλησάκι δεν αργεί να μετατραπεί σε χάρτη με χαραγμένους κώδικες και μυστηριώδη σύμβολα. «Ο κύκλος με τον μικρότερο κύκλο στη μέση σημαίνει πηγάδι και οι κουκκίδες είναι μονάδες μέτρησης. Κάθε κουκκίδα δέκα βήματα... Βλέπετε το αχνό μάτι στην πέτρα εδώ; Συμβολίζει το μάτι του Θεού, δηλαδή το ιερό. Αυτό που μοιάζει με τρίαινα παραπέμπει σε τούνελ με τρεις κατευθύνσεις. Στην περιοχή υπάρχει απόκρυψη με όπλα, πυρομαχικά και λίρες». 

Στο άκουσμα της τελευταίας λέξης οι αισθήσεις μου δεν μένουν διόλου ασυγκίνητες, όμως η λογική παρεμβαίνει, για να μου υπενθυμίσει πως ήρθα για μία ειδησεογραφική ματιά και θα φύγω με άδεια χέρια. Αλλωστε, η λαθρανασκαφή στην Ελλάδα διώκεται ως πλημμέλημα. Σιγά σιγά τα σημάδια δένουν μεταξύ τους και η εξερεύνηση στη γύρω περιοχή έρχεται να επιβεβαιώσει του... χάρτη το αληθές! «Ωχ, εδώ έχουν τσαμπουκαλέψει τον τόπο», φωνάζει ξαφνικά ο Π. και συνειδητοποιώ αμέσως τι εννοεί. Σκαμμένο έδαφος -πιθανότατα με μπουλντόζα- και σπασμένα βυζαντινά μνημεία. «Μερικοί αθεόφοβοι δεν σέβονται τίποτα. Αυτοί βγάζουν το κακό όνομα στους κυνηγούς θησαυρού», λέει απογοητευμένος. 

Σάββατο βράδυ, Αθήνα... Κατευθύνομαι προς κεντρική καφετέρια, για να συναντήσω τους κυνηγούς θησαυρού που γιορτάζουν τα έξι χρόνια της ιστοσελίδας τους. Το www.coinsmania.gr αριθμεί περισσότερα από 2.000 μέλη κι αναλογίζομαι τις νύχτες που περιπλανιέμαι τελευταία κι εγώ σε έναν εικονικό κόσμο με θαμμένες λίρες, ανιχνευτές μετάλλων, διφορούμενα σύμβολα και ασυνήθιστα nicknames. Το κλίμα στις online συζητήσεις είναι ιδιαίτερα παρεϊστικο: «Γεια σας, παιδιά! Βρήκα πάνω σε βράχο, σκαλιστό ήλιο με δεκατέσσερις ακτίνες... στη μέση έχει μια τρυπούλα... Βάζω και σχετική φωτογραφία στο site». Επιτόπου οι συνομιλητές σπεύδουν να δώσουν τις ερμηνείες τους, βοηθώντας το φιλαράκι-«ψαχτήρι» να βρει τον δρόμο του. 

Μπαίνω στην καφετέρια με ένα άγχος. Ο Π. είναι ΟΚ, σκέφτομαι. Αλλά στη φαντασία μου οι κυνηγοί θησαυρού μοιάζουν με σκοτεινούς τύπους που προσπαθούν να σου πουλήσουν κιτρινισμένους χάρτες σε κακόφημα μπαρ πειρατικών λιμανιών. Οι σκέψεις μου αναιρούνται αμέσως, καθώς γνωρίζω τα πρόσωπα πίσω από τα nicknames. Εχουν έρθει 20 μέλη από διάφορα μέρη της Ελλάδας, ηλικίας περίπου από 25 μέχρι 50 χρόνων, όλοι εργαζόμενοι, πολλοί με σπουδές, κάποιοι και με μεταπτυχιακά. Συνειδητοποιώ πως η χρυσοθηρία είναι αντρικό σπορ. 

«Εμείς οι άντρες έχουμε το κυνήγι στο DNA μας. Δύσκολο για μια γυναίκα να ασχοληθεί. Θέλει τσαγανό!», μου λέει ο Π. και σε λίγο τυχαίνει να συναντήσω μία από τις λίγες τέτοιες περιπτώσεις. Η Μ. έχει ιδιαίτερα καλά αποτελέσματα με την τεχνική της ραβδοσκοπίας και μαζί με τους υπόλοιπους συζητά για νέες πρακτικές και πρόσφατα ευρήματα. Ακούω προσεκτικά τις εμπειρίες όλων -κάτι ανάμεσα σε Indiana Jones και Survivor-, χωρίς να λείπουν όμως και οι αναφορές που θυμίζουν φυσιολατρικές εκδρομές με μπάρμπεκιου στο ύπαιθρο. Ξαφνικά δύο χρυσοθήρες εμφανίζονται με μία τούρτα και ο Ι. Μπαϊμπάκης, δημιουργός της ιστοσελίδας και συγγραφέας, σβήνει χαρούμενος το κερί με τον αριθμό 6! 

Ζουν ανάμεσά μας 

«Εσκαψαν πάλι για θησαυρό, στα Ισώματα, δίπλα στον Αϊ-Γιώργη», κάνει θεαματική είσοδο με την είδηση ένας χωριανός σε καφενείο της Ευρυτανίας. Ολοι έχουν μια ιστορία να διηγηθούν... για τον βοσκό παππού που είδε να θάβουν τενεκέδες με λίρες, για την αντάρτισσα γιαγιά που έκρυψε η ίδια, για τον φίλο του φίλου που ξαφνικά βρέθηκε με πολυκατοικίες και πολυτελή αυτοκίνητα, αλλά και για τον μακρινό συγγενή που αγόρασε χάρτη θησαυρού και ξόδεψε μια περιουσία ψάχνοντας μάταια... 

«Ανεπίσημα στοιχεία δείχνουν πως τουλάχιστον 600.000-1.000.000 Ελληνες ψάχνουν ενεργά», λέει ο κ. Γ. Τσούκαλης, ιδιωτικός ερευνητής και πρόεδρος συλλόγου για την καταπολέμηση της αρχαιοκαπηλίας. Η άποψη του συγγραφέα κ. Μπαϊμπάκη, έπειτα από χρόνια έρευνας για τη χρυσοθηρία, είναι πιο πληθωρική: «Υπολόγισε τον πληθυσμό της Ελλάδας, βγάλε γυναίκες, παππούδες και παιδιά και διαίρεσε διά δύο. Ολοι αυτοί ψάχνουν τους χαμένους θησαυρούς, ανεξαρτήτως κοινωνικού ή οικονομικού επιπέδου». 

Δημοφιλείς περιοχές αναζήτησης είναι η Ηπειρος, η Βόρεια Ελλάδα, ο Κόζιακας Τρικάλων, αλλά και η Πελοπόννησος. Εντός Αττικής, τα Μεσόγεια και η Πάρνηθα. Λιγότερο τα νησιά, «όπου πειρατές έκρυβαν σε δύσκολα μέρη τους θησαυρούς στήνοντας άγριες παγίδες», περιγράφει ο Π. Στην πολύπαθη Ελλάδα με τους ποικίλους κατακτητές οι χαμένοι θησαυροί που αναζητούν οι χρυσοθήρες είναι ουκ ολίγοι. 

Ο πολυσυζητημένος θησαυρός του Γερμανού αξιωματούχου Μέρτεν που απέσπασε περιουσίες από τους Εβραίους της Θεσσαλονίκης. Οι θησαυροί του Βαλσάμ Βοεβόδα που αναζητούνται στην ευρύτερη περιοχή της Κομοτηνής, σε Τουρκία και Βουλγαρία. Τα λάφυρα του πειρατή Γάντζου ή Σούσουρα, κρυμμένα από τη Σαμοθράκη μέχρι την Κρήτη. Το χρυσό ραβδί του Ασκληπιού, αλλά και οι πολύτιμοι πάπυροι της Αλεξάνδρειας. Ο στόχος πάντως με τις μεγαλύτερες πιθανότητες ανεύρεσης παραμένουν τα τενεκεδάκια με τις χρυσές λίρες που έριχναν από αεροπλάνα οι Εγγλέζοι σύμμαχοι, για να βοηθήσουν τους αντάρτες. Κάποιες καταναλώνονταν για όπλα και φάρμακα, κάποιες κρύβονταν, συχνά παγιδευμένες με εκρηκτικά. 

Οσο ζω... σκάβω! 

 Η προετοιμασία είναι το ήμισυ του παντός, όπως μας εξηγεί ο Π. «Πρέπει να αξιολογήσεις την αρχική πληροφορία και τον πληροφοριοδότη. Πρόκειται για ζωντανή μαρτυρία; Ανταποκρίνονται τα μέρη που περιγράφει ο χάρτης στην πραγματικότητα;». Η γνησιότητα είναι κρίσιμο θέμα, μια και το παραεμπόριο χαρτών ανθεί. 
Ο κ. Τσούκαλης θυμάται: «Τη δεκαετία '80-'90, ιδιαίτερα στις χώρες του πρώην ανατολικού μπλοκ, οι πλαστοί χάρτες έκαναν θραύση. Επιτήδειοι πλησίαζαν Ελληνες εκδρομείς και πουλούσαν με τη δικαιολογία ότι οι ίδιοι δεν μπορούν να βγουν εκτός. Από πελάτη μου είχαν αποσπάσει τότε 5.000.000 δραχμές». Αραγε πώς δείχνουν πειστικοί οι πλαστοί χάρτες; «Σχεδιάζουν σε χαρτί, το διπλώνουν 2-3 φορές και στις άκρες ρίχνουν λικέρ. Μόλις το σιδερώσουν, κιτρινίζει και καίγεται στις άκρες, δείχνοντας παλιό». 

Πιο πρόσφατη περίπτωση αναφέρει ο κ. Γ. Γληγόρης, προϊστάμενος Δίωξης Αρχαιοκαπηλίας Αττικής. «Εχουμε πληροφορία για πολιτικό μηχανικό που άφησε το επάγγελμά του και κάνει εμπόριο πλαστών χαρτών, μια και αποφέρει περισσότερα». Πηγή πληροφόρησης αποτελούν και τα οδοιπορικά που κυκλοφορούν ανεπίσημα. «Κάποιες φορές είναι πολύ ξεκάθαρα, για να είναι αληθινά. Πρέπει να παρατηρήσεις προσεκτικά τα γράμματα και μόνο σε πρωτότυπα κείμενα, για να αποκωδικοποιήσεις το νόημα», επισημαίνει ο κ. Μπαϊμπάκης. 

Φήμες μιλούν και για τα λιγοστά εν ζωή μέλη της λεγόμενης Σχολής Απόκρυψης και Φανέρωσης. Στη Σχολή αυτή, όσοι δεν κατάφερναν να κρύψουν επιτυχώς πολεμοφόδια και λίρες το πλήρωναν με αίμα. Ακόμα και τώρα οι άνθρωποι αυτοί, αν και ηλικιωμένοι, δύσκολα «σπάνε» τον όρκο σιωπής τους. Με τη βοήθεια του χάρτη οι χρυσοθήρες φτάνουν στην πολυπόθητη περιοχή, η αναζήτηση όμως δεν τελειώνει έτσι εύκολα. Σειρά έχει η ερμηνεία των σημαδιών... 

«Το ίδιο σημάδι έχει διαφορετικές ερμηνείες ανά διαφορετικές χρονικές περιόδους ή ανά ομάδα. Για τους κομιτατζήδες η καρδιά σήμαινε απόκρυψη με μαύρη μαγεία και πρέπει να δώσεις σε περιττό αριθμό ατόμων ένα τμήμα του θησαυρού, για να την αποφύγεις. Για τους αντάρτες η καρδιά παρέπεμπε σε μυστική αποθήκη υλικού. Αν δίπλα έχει σταυρό, τότε σημαίνει και χρηματική απόκρυψη», αναλύει ο κ. Μπαϊμπάκης. 

Η ώρα των ανιχνευτών! 

 "Πλουτίστε!» είναι το σύνθημα στο μαγαζί του κ. Αγγ. Γαβαλά στο Μοσχάτο. Από το 1979, που ασχολείται με το εμπόριο ανιχνευτών μετάλλων,"έχει δει ακόμα και παπάδες να διαβαίνουν το κατώφλι, για να αγοράσουν! Δείχνει τα όργανα αναζήτησης. «Δύο είναι οι βασικές κατηγορίες. Αφενός οι ανιχνευτές μετάλλων τοπικού εντοπισμού, τους οποίους κρατάμε στο χέρι και σαρώνουμε το έδαφος, παίρνοντας σήματα από το μηχάνημα. Αφετέρου οι ανιχνευτές μετάλλων αποστάσεως που εντοπίζουν ακτινοβολίες σε μεγάλες αποστάσεις, όπως η ραβδοσκοπία». 
Τονίζει πως η αγορά του σωστού ανιχνευτή εξαρτάται από το έδαφος και το βάθος έρευνας, ενώ συνιστά ένα «πάντρεμα» των δύο κατηγοριών για καλύτερα αποτελέσματα. «Μερικοί ζητούν μηχάνημα που να φωτογραφίζει το εσωτερικό του εδάφους! Είναι κάτι σαν το τέρας του Λοχ Νες στη χρυσοθηρία» και συμπληρώνει πως επιτήδειοι σκαρφίζονται την ύπαρξη τέτοιου μηχανήματος, λέγοντας πως οι φωτογραφίες εμφανίζονται στα γραφεία της NASA!

Τα απλά ψηφιακά μηχανήματα ξεκινούν από 400, ενώ μία καλή λύση είναι οι προγραμματιζόμενοι ανιχνευτές, γύρω στα 1.500. Κάποιοι πάντως επενδύουν μέχρι και 50.000 σε γεωφυσικά μηχανήματα που εμπιστεύεται η επιστημονική κοινότητα ή προσλαμβάνουν με μηνιαίο μισθό γεωλόγους ή φυσικούς για πιο... έγκυρα αποτελέσματα. 

Για να ξεκινήσει κάποιος να ψάξει, είναι απαραίτητη η αίτηση στην Κτηματική Δημοσίου και η κατάθεση τοπογραφικού με την ευρύτερη περιοχή αναζήτησης. Πάντοτε απαιτείται η σύμφωνη γνώμη της Εφορείας Αρχαιοτήτων, ανάλογα με την περίπτωση και του Δασαρχείου, ενώ παραβρίσκεται και η αστυνομία. Αν ο πολυπόθητος θησαυρός βρεθεί, ο κυνηγός θησαυρού και το κράτος μοιράζονται την εκτιμηθείσα αξία του. Αν βρεθούν αρχαία, η ανασκαφή σταματάει επιτόπου. «Υπήρξαν χρυσές εποχές, 60-70, που έβρισκαν. Τώρα πια δεν υπάρχει τίποτα, μόνο συντηρούνται μύθοι», επισημαίνει ο κ. Γληγόρης, αποτρέποντας τους απανταχού χρυσοθήρες να ψάχνουν παράνομα. 

Τζογαδόροι η χομπίστες; 

Πριν από κάποιες δεκαετίες ένας νεαρός αγρότης στη Βόρεια Ελλάδα «σκόνταψε» πάνω σε χρυσές λίρες και πάπυρους. Η λύση για την ερμηνεία των παπύρων βρισκόταν στο Αγιον Ορος, όπου ο ίδιος μόνασε για δεκαπέντε χρόνια, προκειμένου να πετύχει τον στόχο του. Τελικά ασπάστηκε μία νέα στάση ζωής και δεν αναζήτησε ποτέ τις αποκρύψεις. Τέλη Οκτώβρη του 2006 ένας 45χρονος χρυσοθήρας έχασε τη ζωή του όταν καταπλακώθηκε από τόνους χωμάτων σε χωριό των Σερρών. Εσκαβε λαγούμι για να βρει λίρες. Η γραμμή ανάμεσα στο χόμπι του Σαββατοκύριακου και στην εξάρτηση είναι λεπτή... 

«Αρκετοί ζουν σε έναν χρυσοθηρικό μεσαίωνα, όμως η νέα γενιά έχει αναπτύξει μία ηθική. Υπάρχουν οι χρυσοθήρες του καφενείου, οι οποίοι δεν έχουν αφήσει ιερό άσκαφτο. Σπάνε τα σημάδια, για να μην τους φάει άλλος τα λεφτά, και τελικά καταστρέφουν, εκτός από τα μνημεία, και τους κρίκους της αλυσίδας προς τον στόχο. Υπάρχουν όμως κι εκείνοι που σέβονται και το περιβάλλον και την κληρονομιά του τόπου», πιστεύει ο κ. Μπαϊμπάκης, έχοντας γνωρίσει πολλούς χρυσοθήρες. 

Η εμπειρία του κ. Γληγόρη διαφέρει: «Μου θυμίζουν τους ναρκομανείς. Μόλις αφήσεις έξω ένα ψαχτήρι πάει αμέσως να ξαναψάξει». Αναρωτιέμαι για τη σχέση με την αρχαιοκαπηλία... «Λένε πως δεν ψάχνουν αρχαία. Οταν βρεις όμως το αγαλματάκι και ξέρεις ότι κάνει κάποια εκατομμύρια, σε γλυκαίνει. Πάνε να τα πουλήσουν και παρουσιάζομαι εγώ ως αγοραστής».

Αποχαιρετώντας τους χρυσοθήρες, σκέφτομαι πως έχουν φτιάξει ένα είδος κουλτούρας με δικές τους αξίες, λέξεις, συνήθειες. Παθιασμένοι ή νηφάλιοι, όλοι μας κυνηγάμε τον θησαυρό, όπως τον ορίζει ο καθένας... την είδηση, τις πωλήσεις, την καταξίωση, την ευτυχία ίσως... Στην είσοδο της καφετέριας τα φωτεινά λαμπάκια φαντάζουν χρυσά, σχηματίζοντας το όνομα Δέλεαρ...

Πηγή: ethnos.gr - Άρθρο της Δήμητρας Καρατώλου - 18/03/2006
https://coinsmania.gr/cms/viewtopic.php?f=86&t=2075
πηγή εικόνας εδώ :