Από το λατινικό aperio=ανοίγω, γιατί τότε ανοίγουν-ανθίζουν τα λουλούδια. Είναι ο 4ος μήνας του Γρηγοριανού(νέου) και του Ιουλιανού(παλαιού) ημερολογίου και ο 2ος του Ρωμαϊκού, κοινώς Απρίλης. Ηταν αφιερωμένος στην Αφροδίτη. Θεωρείται ο μήνας της Άνοιξης. Τότε οι βοσκοί αφήνουν τα χειμαδιά και ανεβαίνουν στα βουνά. Οι βροχές του θεωρούνται ευεργητικές. Μερικά παρατσούκλια του είναι: Γρίλλης (=γκρινιάρης), Τιναχτοκοφίνης (τίναζαν τα κοφίνια, δηλαδή τέλειωναν οι προμήθειες), Αηγιωργίτης, Λαμπριάτης και Τριανταφυλλάς.Εργασίες:
Σπέρνουν ρεβίθια, φασόλια ,κεχρί, καλαμπόκι, φυτεύουν τεύτλα, πατάτες, βαμπάκι και καπνά(ανάλογα βέβαια με την περιοχή), θειαφίζουν τ' αμπέλια
Εθιμα - προλήψεις: Πρωταπριλιά. Αρχαίο εθιμο της Δύσης, που ηρθε στην Ελλάδα την εποχή των Σταυροφοριών, απο τη Γαλλία. Κατά το εθιμο αυτό συνηθίζουμε να λέμε μικρά αθώα ψέματα, για να πειράξουμε τους φίλους μας με σκοπό το γέλιο.
Στη Σύμη τον Απρίλη ανάβουν φωτιές και πηδώντας λένε:"Εξω ψύλλοι και κοριοί και μεγάλοι ποντικοί".
Στη Θράκη το πρωταπριλιάτικο νερό της βροχής θεωρείται ευεργητικές για τις "θέρμες" (πυρετούς).
Στην Κύπρο δεν απλώνουν ρούχα την 1η Πέμπτη του Απρίλη("πρωτόπεφτο"), ουτε βγάζουν εξω απο το σπίτι εργαλεία, γιατί καταστρέφεται η καλή τύχη του σπιτιού,"αναθεμελιώνεται".
Παροιμίες: Ο Απρίλης με τα λούλουδα κι ο Μάης με τα ρόδα.
Ο Μάης εχει τ' ονομα κι ο Απρίλης τα λουλούδια.
Ο Απρίλης εχει τη δροσιά κι ο Μάης τα λουλούδια.
Αν κάνει ο Μάρτης δυό νερά κι ο Απρίλης αλλο ενα, χαρά σε κείνο το ζευγά που' χει πολλά σπαρμένα.
Και τ' Απριλιού στις δεκαχτώ, ψόφησε η πέρδικα στ' αυγό.
Των καλών ναυτών οι γυναίκες, τον Απριλομάη χηρεύουν.
Απρίλης , Μάης , κοντά το θέρος.
Του Απρίλη η βροχή, κάθε σταγόνα και φλουρί.
Απρίλη μέρες ζύμωνε κι αν έχεις στράτες πήγαινε.
Απρίλης γρίλης, τιναχτοκοφινίδης (τελειώνουν οι καρποί που είχαν μαζευτεί από την περασμένη σοδειά και τινάζονται έτσι τα κοφίνια).
Τόση ήταν η αγάπη μας
σαν τ' Απριλιού το χιόνι
όπου το στρώνει από βραδύς
και το πρωί το λειώνει (και μεταφορικά για τις σύντομες φιλίες).
Αν βρέξει ο Απρίλης δυο νερά
κι ο Μάης πέντε δέκα
να δεις το κοντοκρίθαρο
πώς στρίβει το μουστάκι.
Να δεις και τις αρχόντισσες, πώς ψιλοκρισαρίζουν,
να δεις και τη φτωχολογιά πώς ψιλοκοσκινάει.
Αν βρέξει ο Απρίλης δυο βροχές, και Μάης αλλη μια, θα είν’ το ψωμί σου προσφορά και το κρασί σου νάμα (πρόσφορο και κρασί για λειτουργία).
Απρίλης, Μάης κουκιά μεστωμένα.
Απριλίου δεκαοχτώ, να ’χεις το μάτι σου ανοιχτό.
Πέρασαν οι δεκαοχτώ, άραξε σ’ ένα αυγό (για τους θαλασσινούς, με τις φουρτούνες)
Απρίλης με τα λούλουδα, και Μάης με τα χορτάρια.
Και τ’ Αϊ-Γιωργιού να φέξει!
Ο Απρίλης κι αν χιονίζει καλοκαίρι θα μυρίζει.
Όσες πομένουν (απομένουν) τ’ Απριλιού και τρεις από το Μάη (για τον υπολογισμό των ημερών της νηστείας των Αγίων Αποστόλων. (Κρητική παροιμία)
Όλο το χρόνο έτρεμα, ως δώδεκα Απριλίου, αν ρωτάς στις δεκαοχτώ, πέρδικα πάγωσε στ’ αυγό. (παροιμία Λέσβου)
Τον Απρίλη και το Μα (Μάη) κατά τόπους τα νερά (οι τοπικές βροχές).
Τον Απρίλη και το Μα (Μάη), έπαιρνα ακαμάτη εργάτη (επειδή και οι μέρες μεγαλώνουν και ο καιρός είναι κατάλληλος για εργασία).
Απο την καταπληκτική ιστοσελίδα Λαογραφίας
Vaxtsevanis
Και αυτό για τον Απρίλιο !
Αλλά το ονομα Απρίλιος παράγεται απο το λατινικόν ρήμα aperire (ανοίγειν) και υπαινίττεται την ανοιξιν φύλλων και ανθέων , και την συμβαίνουσαν τον καιρόν τούτον γενικήν εκ του ανοικτού κόλπου της γής αναβλάστησιν, ωστε και λίαν καλώς παρ’ ημίν καλούσι το έαρ ανοιξιν. Εξεικονίζεται δε συνήθως εν τοις ημερολογίοις ως Ταύρος ορθούμενος επι των οπισθίων ποδών, φοβερός και γαύρος , φέρων επι των νώτων αυτού καθήμενον ακμαίον και περικαλλή νεανίαν ροδοστεφή και υψούντα εις την δεξιάν στέφανον ανθέων. Ανθοφόρος τωόντι ειναι ο μήν Απρίλιος, καθ’ ον η κτίσις λαμβάνει νέαν εγερσιν και ζωήν, καθ’ ον, ως λέγει αείμνητος εθνικός ποιητής.
Γλυκά λαλούν τ’ αηδόνια, και ζευγαρώνει η πέρδικα και οι κούκοι κελαϊδάνε.
Η γή γελάει και ο ουρανός μαργαριτάρια χύνει, εις τα τριαντάφυλλά της,,,» )
Ν.Θ.
Απο το περιοδικό Αθηναϊς του 1880 τόμος 5 Αριθμ. 8
Απο τη Βιβλιοθήκη Πατρών
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου