Γνώση και Ηθος.....Του Κώστα Αβραάμ

( Ανακοίνωση σε Δημόσια Υπηρεσία)

Πολλοί πασχίζουν για τη μόρφωση. Ειναι η σύγχρονη θεότητα που χωρίς την κατάκτησή της δε μπορείς να πετύχης άξια στη ζωή. Γι' αυτό , το πρώτο πρόβλημα, το πρώτο αίτημα που μπαίνει στη σημερινή εξελιγμένη μεταπολεμική κοινωνία, ειναι η μεγαλύτερη κατα το δυνατό διεύρυνση των γνώσεων. Με αυτές θα μπορέσης να εμπλουτίσης τον εαυτό σου, ν΄ανεβάσης τη νόησή σου, να επιβληθής στούς γύρω σου, να γίνης αναγκαίος και χρήσιμος, να ωφελήσης και να ωφεληθής. Και η γνώση ξεκινάει απο τη στοιχειώδη σχολική, πλαταίνει με την ανώτερη και τελειοποιείται, υποτίθεται, με την ανώτατη ακαδημαϊκή. 
Χιλιάδες ανθρώπων παίρνουν ενα δίπλωμα, ενα τίτλο ανώτατων σπουδών, γίνονται επιστήμονες, εκπαιδευτικοί, μηχανικοί, δικαστές, δικηγόροι, γιατροί κλπ. Ειναι το εξ ορισμού άλας της κοινωνίας, τα στελέχη της οργανωμένης ανθρώπινης ομάδας που λέγεται εθνος και κράτος. Δε θα εξετάσουμε το ζήτημα της αρτιότητος της επιστημονικής κατάρτισης ολων αυτών των ανωτέρας μόρφωσης ανθρώπων. Αυτό ανάγεται κύρια στην πληρότητα του εκπαιδευτικού μας συστήματος, στην ατομική φυσική αντίληψη του καθενός, στις ανησυχίες του και στις φιλοδοξίες του. 
Εκείνο που ενδιαφέρει, νομίζω, περισσότερο ειναι το κατά πόσο η γνώση, η ευρυμάθεια και η πείρα της ζωής, εχουν καταφέρει παράλληλα με τη σοφία να 'χουν δημιουργήσει και ηθος. Και λέγοντας ηθος, εννοούμε ενα χαρακτήρα σεμνό, ακέραιο, φιλάλληλο, ευγενικό, ανώδυνο κατά το δυνατό, αλλά παράλληλα και ευάρεστο και συμπαθή και σεβαστό στούς "παρακατιανούς" η στους ομοίους μας. 
Ενα θέμα τεράστιο, φλέγον, πάντα επίκαιρο και πάντα δύσκολο. Γιατί δυστυχώς, κι αυτό ειναι βέβαιο, δεν αρκούν οι γνώσεις, δεν αρκεί το "χαρτί" δεν αρκεί το αξίωμα και η κοινωνική θέση του επιστήμονα, για να δημιουργήση και τον ενάρετο χαρακτήρα, το υψηλό ηθος. Εχουμε χτυπητά , εξοργιστικά και απαράδεκτα παραδείγματα κακών, χειρίστων επιστημόνων σε κάθε κλάδο...

Εχουμε εκπαιδευτικούς που καλούνται να διδάξουν στους νέους τη σοφία των γραμμάτων και οι ιδιοι δεν κατάλαβαν ποτέ οτι αυτή δε διδάσκεται με τη βαναυσότητα της συμπεριφοράς η με τον αταχτο ατομικό βίο τους που προκαλεί και απωθεί. Εχουμε δικηγόρους που σπούδασαν το δίκαιο και το τίμιο και στην καθημερινή επαγγελματική τους δραστηριότητα γίνονται οι ιδιοι πρότυπα αδικίας η ανεντιμότητας στη συναλλακτική τους συμπεριφορά. 

Εχουμε γιατρούς που καλούνται να υπηρετήσουν τους συνανθρώπους στο όνομα των ανθρωπιστικών αρχών της Ιπποκράτειας τέχνης και αυτοί μεταβάλλονται σε "παραδομάχους" και κακοποιούς της ευτελέστερης μορφής. Εχουμε δικαστικούς λειτουργούς που υποχρεώνονται απο το νόμο, το σύνταγμα, το αγραφο δίκαιο, να στέκονται υποδείγματα ευθυδικίας, σωφροσύνης, ηπιότητος, ευγένειας και αμεροληψίας , και αυτοί λησμονώντας τα πάντα, μεταβάλλονται σε απαράδεχτους τυρανίσκους, συμπλεγματικούς διαστρεβλωτές κάθε εννοιας αγαθού, πρέποντος και χρηστού.

Εχουμε δημοσίους υπαλλήλους που ορκίζονται να υπηρετούν τίμια και ευσυνείδητα το κράτος και το κοινωνικό σύνολο και αυτοί γίνονται δυσφημιστές και της δημόσιας υπηρεσίας που ασκούν και βασανιστές του λαού που ζητάει τη βοήθειά τους, αφού αυτός τους πληρώνει με το αιμα του και τον ιδρώτα του. Ενας κόσμος ανώτερης , καθ' υπόθεση, μόρφωσης και κοινωνικής θέσης ανθρώπων, αντί να γίνεται το παράδειγμα για μίμηση, γίνεται ο δακτυλοδεικτούμενος στόχος αποστροφής και λοιδωρίας απο τους απλούς, τους "ασοφους" τους κοπιόντες και πεφορτισμένους της σύντομης και σκληρής ζωής. Γιατί ; Γιατί στερείται ήθους. Στερείται απο τη βαθύτερη εκείνη ψυχική καλλιέργεια που κάνει το ανθρώπινο ον μια χαριτωμένη υπαρξη και οχι ενα ανθρωποειδές.

" Ο καλός χαρακτήρας δίνει λαμπρότητα στα νειάτα και βαθύ σεβασμό στα ρυτιδωμένα πρόσωπα και τα γκρίζα μαλλιά. Μοιάζει με την ακροστιχίδα. Διαβάζεται ίσια, ανάποδα, διασταυρωμένα και προσφέρει πάντα το ίδιο πράγμα" λέει κάποιος φιλόσοφος. Και αυτό ακριβώς ειναι το ζητούμενο. Αυτό πρέπει να αποτελή το ιδανικό προς το οποίο οφείλει να τείνη κάθε μορφωμένος και περισσότερο οι επιστήμονες. Για να γίνεται μονάδα αξιόλογη, αγαπητή, παραδειγματική. Για να γίνεται μια ακτινοβόλα εστία ηθικής και κοινωνικής υγείας, ευνομίας και αρετής. Αλλιώς σκορπάει δυσοσμία, αντιπάθεια, σαρκασμό και απαισιοδοξία.
Αφού οι αμόρφωτοι, οι πολλοί και αδικημένοι απο τη φύση, η απο την τύχη και τους εκμεταλευτές τους, γίνονται πολύ σκεπτικιστές και αρνητικοί, οταν κάθε στιγμή σκοντάφτουν σε περιπτώσεις κακών επιστημόνων, αδικων, παραδομάχων, αγενών, υποκριτών και κολάκων. Σκέφτονται οτι αφού εκείνοι δεν κατάφεραν με τη γνώση να γίνουν παραδείγματα αρετής, προς τι αυτοί οι αγράμματοι, να αγωνίζωνται για το δίκαιο, το ανθρωπιστικό, το χριστιανικό επιτέλους που τόσο μυκτηρίζεται και χτυπιέται στην πράξη απο τους "καλλιεργημένους".
Ετσι τα πάντα παίρνουν το δρόμο της φθοράς, της διαφθοράς, του κανιβαλισμού, της χυδαιότητας. Γιατί " δεν ειναι το μυαλό που αξίζει, μα αυτό που το κατευθύνει, ο χαρακτήρας , η καρδιά, οι ευγενικές ιδιότητες και οι προοδευτικές ιδέες" γράφει ο Ντοστογιέφσκυ. Μόνον ο ηθικός χαρακτήρας εχει μεγάλη τη δύναμη να κάνη ενα πράγμα πιστευτό", πίστευε ο Αριστοτέλης. Ενώ η διεστραμένη φύση κι ο κακός χαρακτήρας φέρνουν δυστυχία σ' οποιαδήποτε θέση κι αν βρίσκεται κανείς στον κόσμο, τονίζει ο Κικέρωνας...

Απο το προσωπικό μου αρχείο

και την εφημερίδα "Φυσιολάτρης" σελ 191 Σεπτ.-Οκτώβριος 1979
Δακτυλογραφήθηκε από μένα και δεν υπάρχει στο διαδίκτυο...

Ι.Β.Ν.